สำหรับเด็กอายุ 9 เดือน
อาหารและโภชนาการ พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ พัฒนาการด้านสังคม ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่๋ยว ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์ ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม นิทานที่เหมาะสม เพลงที่เหมาะสม น้ำหนัก ส่วนสูง IQ EQ EF ตารางกิจกรรมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เฝ้าระวัง DSPM
ลักษณะการพัฒนาและสิ่งที่ควรส่งเสริมในเด็กวัย 9 เดือนอย่างครบถ้วนในแต่ละด้าน พร้อมกิจกรรมและแนวทางการเฝ้าระวัง:
🔹 อาหารและโภชนาการ
- อาหารหลัก: นมแม่/นมผงเป็นอาหารหลัก ควบคู่กับอาหารเสริมวันละ 2–3 มื้อ
- อาหารเสริม: ข้าวบดผสมเนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ (เน้นบดละเอียด)
- หลีกเลี่ยง: น้ำตาล เกลือ น้ำผึ้ง และเครื่องปรุงรส
- ดื่มน้ำ: หลังอาหารแต่ละมื้อ
🔹 พัฒนาการด้านร่างกาย
- กล้ามเนื้อมัดใหญ่: คลาน เกาะยืน เริ่มพยุงเดิน
- กล้ามเนื้อมัดเล็ก: หยิบจับของเล่น เปลี่ยนมือ จับขวดนมได้
- ตัวอย่างกิจกรรม: เล่นบอลนุ่ม ส่งของเล่นให้จับ ส่งต่อกัน เล่นกระจก
🔹 พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา
- เข้าใจคำง่าย ๆ: “ไม่เอา”, “มา”, “ไป”
- ตอบสนองเสียง: หันตามชื่อ จดจำชื่อคนในบ้าน
- เลียนเสียง: พูดพยางค์ซ้ำ ๆ “มะมะ” “ปะปะ”
- ของเล่นส่งเสริม: บล็อกไม้ ของเล่นเขย่า หนังสือผ้า
🔹 พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ
- เริ่มแสดงความต้องการ เช่น ยิ้มเมื่อเห็นแม่ ร้องเมื่อคนแปลกหน้าอุ้ม
- รู้จักกลัว เสียใจ อารมณ์เปลี่ยนตามสิ่งแวดล้อม
- ส่งเสริม: โอบกอด พูดคุยด้วยน้ำเสียงอ่อนโยน เล่นกับลูกทุกวัน
🔹 พัฒนาการด้านสังคม
- รู้จักคนคุ้นเคยกับคนแปลกหน้า
- แสดงพฤติกรรมเลียนแบบ เช่น ตบมือ โบกมือ
- กิจกรรมกลุ่ม: เล่นร่วมกับเด็กคนอื่นในช่วงสั้น ๆ ภายใต้การดูแล
🔹 ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่ยว
- พัฒนา EF (การควบคุมตนเอง ความตั้งใจ)
- เสริมสมาธิ ฝึกทดลองด้วยตนเอง
- รู้จักการเล่นอย่างอิสระ
🔹 ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม
- ส่งเสริมการเข้าสังคม
- เรียนรู้การแบ่งปัน รอคอย
- ฝึกเลียนแบบพฤติกรรมที่ดี
🔹 ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์
- ฟังเสียงธรรมชาติ
- สัมผัสพื้นผิวต่าง ๆ (ผ้านุ่ม, ของแข็ง, น้ำอุ่น)
- เล่นกล่องสมบัติ (ใส่ของหลากหลายให้หยิบจับ)
🔹 ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม
- พูดคำว่า “ขอบคุณ” และ “ขอโทษ” ให้ลูกฟังบ่อย ๆ
- เล่นบทบาทสมมติ เช่น เล่นเป็นพยาบาล ดูแลตุ๊กตา
🔹 นิทานที่เหมาะสม
- นิทานภาพ สีสดใส คำสั้น ๆ เช่น
- “แม่ไก่กับลูกเจี๊ยบ”
- “ช้างน้อยอาบน้ำ”
- เน้นเรื่องเกี่ยวกับครอบครัว สัตว์ สิ่งของรอบตัว
🔹 เพลงที่เหมาะสม
- เพลงสัมผัส เช่น “จับปูดำ”, “นับหนึ่งถึงสิบ”
- เพลงเคลื่อนไหว เช่น “หัวไหล่เข่าเท้า”
- เพลงเบา ๆ ก่อนนอน เช่น “นกตัวน้อย”
🔹 น้ำหนัก ส่วนสูง โดยประมาณ
(อิงตามเกณฑ์กรมอนามัย)
- น้ำหนักเฉลี่ย:
- หญิง: 8.2 กก.
- ชาย: 8.9 กก.
- ส่วนสูงเฉลี่ย:
- หญิง: 70.1 ซม.
- ชาย: 71.6 ซม.
🔹 IQ / EQ / EF
- IQ (สติปัญญา): ผ่านการเล่นและเรียนรู้จากสิ่งรอบตัว
- EQ (อารมณ์): พัฒนาได้จากการตอบสนองอารมณ์ลูกอย่างเหมาะสม
- EF (Executive Functions): ฝึกผ่านกิจวัตร การรอคอย การมีเป้าหมายง่าย ๆ เช่น เล่นของให้เสร็จก่อนเก็บ
🔹 ตารางกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการเด็ก (ตัวอย่าง)
เวลา | กิจกรรม |
07:00 | ตื่นนอน ล้างหน้า/อาบน้ำ |
07:30 | กินนม / อาหารเช้า |
08:30 | เล่นของเล่น / เล่นกลุ่ม |
09:30 | ฟังนิทาน / ฟังเพลง |
10:00 | นอนกลางวันรอบแรก |
11:30 | ตื่น กินข้าวกลางวัน |
12:30 | กิจกรรมศิลปะ หรือจับสัมผัส |
13:00 | นอนกลางวันรอบสอง |
15:00 | เล่นกลางแจ้ง / เล่นกลุ่ม |
17:00 | อาบน้ำ กินนม / ข้าวเย็น |
19:00 | ฟังนิทาน ร้องเพลงเบา ๆ |
20:00 | เข้านอน |
🔹 เฝ้าระวัง DSPM (Developmental Surveillance and Promotion Manual)
เกณฑ์สำคัญที่เด็ก 9 เดือน ควรทำได้:
- พลิกตัวคล่อง
- นั่งได้เอง
- คลานได้
- จับของเปลี่ยนมือ
- เรียกชื่อแล้วหัน
- พูดพยางค์ซ้ำได้
- ยิ้มและหัวเราะตอบสนอง
หากไม่ผ่านเกณฑ์ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทันที