สำหรับเด็กอายุ 1 เดือน
การดูแลและการส่งเสริมพัฒนาการในด้านต่างๆ จะเน้นไปที่พื้นฐานการเติบโตและการพัฒนาทางร่างกายและจิตใจ ดังนี้:
1. อาหารและโภชนาการ
– นมแม่ เป็นแหล่งอาหารหลักในช่วง 1 เดือนแรก เนื่องจากมีสารอาหารที่เหมาะสมและช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่เด็ก
– ถ้าจำเป็นต้องใช้ นมผง ควรเลือกที่มีคุณค่าทางโภชนาการที่ครบถ้วน
2. พัฒนาการด้านร่างกาย
– เด็กเริ่มมีการเคลื่อนไหวเล็กๆ น้อยๆ เช่น การยืดแขนและขา
– การควบคุมกล้ามเนื้อยังไม่ดีนัก แต่สามารถยกศีรษะขึ้นได้ในขณะนอนคว่ำ
3. พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา
– เด็กเริ่มมีการจดจำเสียงของผู้ปกครองและเริ่มสนใจการสื่อสารด้วยเสียง
– พัฒนาการด้านภาษาในช่วงนี้จะเป็นการฝึกฟังเสียงต่างๆ เช่น เสียงของผู้ปกครองและเสียงรอบตัว
4. พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ
– เด็กในช่วงนี้จะมีอารมณ์หลักๆ เช่น ความสุขเมื่อได้รับการดูแลและความไม่สบายเมื่อหิวหรือเปลี่ยนผ้าอ้อม
– เด็กสามารถรับรู้ความรู้สึกของผู้ปกครองได้ ซึ่งจะช่วยให้เด็กมีการพัฒนาอารมณ์ที่มั่นคง
5. พัฒนาการด้านสังคม
– เด็กยังไม่สามารถมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นมากนัก แต่เริ่มรู้จักการเชื่อมโยงกับแม่หรือผู้ปกครอง
– การสร้างความรู้สึกปลอดภัยและการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีช่วยให้เด็กพัฒนาความสัมพันธ์ทางสังคม
6. ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่ยว
– กิจกรรมเดี่ยวช่วยให้เด็กมีสมาธิและเรียนรู้การควบคุมตนเอง เช่น การนอนคว่ำ หรือการฟังเสียงจากแม่
7. ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม
– สำหรับเด็กอายุ 1 เดือน การทำกิจกรรมกลุ่มยังไม่เหมาะสม เนื่องจากพัฒนาการทางสังคมของเด็กยังไม่พัฒนาเต็มที่
8. ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์
– การให้เด็กฟังเพลงคลาสสิคหรือเสียงธรรมชาติ เช่น เสียงน้ำตก
– การให้เด็กสัมผัสผิวของวัสดุต่างๆ เพื่อพัฒนาการรับรู้ทางสัมผัส
9. ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม
– การให้เด็กสัมผัสการดูแลที่อบอุ่นจากผู้ปกครองจะเป็นการส่งเสริมคุณธรรมทางด้านความรักและการดูแลเอาใจใส่
– การให้เด็กเห็นผู้ปกครองแสดงความเมตตากรุณาแก่ผู้อื่น
10. นิทานที่เหมาะสม
– นิทานที่มีเสียงนุ่มนวลและภาพสีสันสดใสจะช่วยกระตุ้นการรับรู้ของเด็ก ตัวอย่างเช่น นิทานที่เน้นเสียงธรรมชาติหรือเสียงสัตว์ต่างๆ
11. เพลงที่เหมาะสม
– เพลงที่มีทำนองนุ่มนวลและเสียงร้องแบบเดิมๆ เช่น เพลงกล่อมเด็ก จะช่วยให้เด็กสงบและผ่อนคลาย ตัวอย่างเพลง เช่น “เพลงกล่อมเด็ก” หรือ “Twinkle Twinkle Little Star”
12. น้ำหนักและส่วนสูง
– น้ำหนักและส่วนสูงของเด็กในช่วงนี้จะมีการเติบโตเร็วมาก
– น้ำหนักเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 3.5 – 4 กิโลกรัม ส่วนสูงประมาณ 50-55 เซนติเมตร
13. IQ (Intelligence Quotient) และ EQ (Emotional Quotient)
– ในช่วงอายุ 1 เดือน พัฒนาการทางด้าน IQ เริ่มจากการจดจำเสียง และสามารถแยกแยะเสียงได้ EQ เริ่มจากการรับรู้และตอบสนองต่ออารมณ์ของผู้อื่น
14. EF (Executive Function)
– เด็กในช่วงนี้ยังไม่มีการพัฒนา EF เพราะมันเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจ การควบคุมอารมณ์ และการคิดวางแผน ซึ่งจะเริ่มพัฒนาหลังจากอายุ 2-3 ปี
15. ตารางกิจกรรมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก
– เช้า: การอาบน้ำ, การให้นม, กิจกรรมกระตุ้นการเคลื่อนไหว (นอนคว่ำ)
– กลางวัน: การให้นม, กิจกรรมฟังเพลง, การเล่นกับของเล่นที่มีสีสัน
– บ่าย: การนอนหลับเพื่อการพักผ่อน, กิจกรรมสัมผัสต่างๆ
16. เฝ้าระวัง DSPM (Developmental Surveillance and Promotion)
– ต้องเฝ้าระวังการพัฒนาการในทุกๆ ด้าน เช่น การตอบสนองทางเสียง การเคลื่อนไหว และความสัมพันธ์กับผู้ปกครอง
– คอยตรวจสอบพัฒนาการทางร่างกาย เช่น น้ำหนักและส่วนสูง เพื่อแน่ใจว่าเด็กได้รับการดูแลที่เหมาะสม