สำหรับเด็กอายุ 11 เดือน
อาหารและโภชนาการ พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ พัฒนาการด้านสังคม ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่๋ยว ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์ ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม นิทานที่เหมาะสม เพลงที่เหมาะสม น้ำหนัก ส่วนสูง IQ EQ EF ตารางกิจกรรมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เฝ้าระวัง DSPM
ข้อมูลด้านพัฒนาการของเด็กวัย 11 เดือน ควรรอบด้านเพื่อส่งเสริมพัฒนาการทั้งร่างกาย สมอง และจิตใจ โดยรายละเอียดแบ่งได้ตามหัวข้อดังนี้:
✅ อาหารและโภชนาการ
- เด็กควรกินอาหาร 3 มื้อหลัก + 2 มื้อว่าง
- กินอาหารหลากหลาย เน้นเนื้อสัตว์ ตับ ไข่แดง ข้าวบด ผัก ผลไม้
- ดื่มนมแม่หรือนมผงสำหรับเด็ก 11 เดือน
- หลีกเลี่ยงอาหารหวานจัด เค็มจัด แข็งหรือเหนียวเกินไป
- ควรฝึกให้กินอาหารบดหยาบหรืออาหารนิ่มแบบที่เด็กสามารถหยิบกินเองได้ (Finger food)
✅ พัฒนาการด้านร่างกาย
- ลุกขึ้นยืนเองโดยไม่ต้องพยุง
- เดินได้โดยมีคนจับมือหรือเดินเกาะเฟอร์นิเจอร์
- ใช้นิ้วมือหยิบของชิ้นเล็กๆ ได้ดี
- ส่งของจากมือหนึ่งไปอีกมือหนึ่งได้
- ใช้มือช่วยถือช้อนหรือถ้วยได้ แม้ยังตักเองไม่ได้เต็มที่
✅ พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา
- รู้จักชื่อของตนเองและคนใกล้ชิด
- ทำตามคำสั่งง่ายๆ ได้ เช่น “บ๊ายบาย” “เอามาให้แม่”
- พูดคำที่มีความหมายได้ เช่น “แม่” “ไป” “ไม่เอา”
- เริ่มเลียนเสียงหรือคำพูดของผู้ใหญ่
- สนใจของเล่นที่มีการแก้ปัญหา เช่น บล็อกซ้อน
✅ พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ
- ยิ้ม หัวเราะ สนุกสนานเมื่อเล่นกับคน
- เริ่มแสดงความกลัวคนแปลกหน้า (Stranger anxiety)
- รู้สึกผูกพันกับผู้ดูแลหลัก
- แสดงความหงุดหงิดเมื่อไม่พอใจ เช่น โยนของหรือร้องไห้
✅ พัฒนาการด้านสังคม
- เล่นกับผู้ใหญ่หรือเด็กอื่นแบบข้างๆ (Parallel play)
- สนใจเลียนแบบพฤติกรรมคนอื่น
- เริ่มรู้จักการรอคอย (สั้นๆ) และแบ่งปัน
✅ ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่ยว
- สร้างสมาธิและความมั่นใจในตนเอง
- ฝึกการแก้ปัญหาและความคิดสร้างสรรค์
- เด็กเรียนรู้ในจังหวะของตัวเอง
✅ ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม
- ฝึกการเข้าสังคม
- รู้จักรอคอย แบ่งปัน
- เรียนรู้ผ่านการเลียนแบบและการสื่อสาร
✅ ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์
- เล่นบล็อก ซ้อนแก้ว
- หยิบจับวัตถุหลากผิวสัมผัส
- เดินเล่นบนพื้นต่างระดับ
- เล่นน้ำ เท-ตักน้ำ
- จับคู่รูปภาพกับของจริง
✅ ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม
- ฟังนิทานเกี่ยวกับความเมตตา
- เล่นบทบาทสมมติ เช่น ช่วยกันเก็บของ
- ชมเชยเมื่อเด็กแบ่งของเล่นให้เพื่อน
- ฝึกพูด “ขอบคุณ” “ขอโทษ” (แม้ยังพูดไม่ได้ เด็กจะเรียนรู้จากน้ำเสียงและการกระทำ)
✅ นิทานที่เหมาะสม
- นิทานสั้น ภาพใหญ่ สีสันสดใส
- เรื่องง่ายๆ เกี่ยวกับสัตว์ ความรักในครอบครัว เช่น
- “แม่ไก่กับลูกเจี๊ยบ”
- “กระต่ายกับเต่า”
- “แม่หมีเล่านิทาน”
✅ เพลงที่เหมาะสม
- เพลงจังหวะช้าๆ เนื้อร้องง่าย เช่น
- เพลงช้าง
- เพลงลาก่อน
- เพลงแม่สาย
- เพลงเป็ดอาบน้ำในคลอง
- ควรมีท่าทางประกอบเพื่อฝึกการเลียนแบบและพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก-มัดใหญ่
✅ น้ำหนัก ส่วนสูง โดยเฉลี่ย
(ตามเกณฑ์ WHO)
- น้ำหนัก:
- ชาย: 8.4 – 11.3 กก.
- หญิง: 7.7 – 10.6 กก.
- ส่วนสูง:
- ชาย: 71 – 78 ซม.
- หญิง: 69 – 77 ซม.
✅ IQ / EQ / EF
- IQ: ยังไม่สามารถวัดได้ชัดเจนในวัยนี้
- EQ (อารมณ์): เริ่มแสดงออกทางอารมณ์ชัด ฝึกการควบคุมอารมณ์ผ่านกิจกรรมและความรักจากผู้ดูแล
- EF (Executive Functions): เริ่มต้นผ่านการรอคอย เล่นตามลำดับ และเลียนแบบ เช่น กิจกรรมที่มีขั้นตอนง่ายๆ
✅ ตารางกิจกรรมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก 11 เดือน (ตัวอย่าง)
เวลา | กิจกรรม |
07:00 | ตื่นนอน / อาบน้ำ |
08:00 | กินอาหารเช้า |
09:00 | กิจกรรมเสริมพัฒนาการ (เล่นกล้ามเนื้อมัดใหญ่ / เพลง / บล็อก) |
10:00 | กินนม / พักผ่อน |
11:00 | กิจกรรมกลางแจ้ง / เดิน / เล่นทราย |
12:00 | กินอาหารกลางวัน |
13:00 | นอนกลางวัน |
15:00 | ตื่นนอน / กินนม |
16:00 | กิจกรรมศิลปะ หรือฟังนิทาน |
17:00 | อิสระ เล่นกับครอบครัว |
18:00 | อาบน้ำ / กินอาหารเย็น |
19:00 | ฟังเพลง / ฟังนิทานก่อนนอน |
20:00 | เข้านอน |
✅ การเฝ้าระวังพัฒนาการ (DSPM)
ระบบ DSPM ใช้คัดกรองพัฒนาการเด็ก โดยสำหรับเด็ก 11 เดือนจะเน้น
- การนั่ง ยืน เดิน
- การใช้มือและนิ้ว
- การตอบสนองต่อเสียงและชื่อ
- การแสดงออกทางอารมณ์และการเล่น
หากพบว่าทำไม่ได้ตามเกณฑ์ เช่น ไม่หันตามเสียง ไม่พยุงตัวขึ้น ควรปรึกษาแพทย์