สำหรับเด็กอายุ 4 เดือน
อาหารและโภชนาการ พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ พัฒนาการด้านสังคม ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่๋ยว ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์ ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม นิทานที่เหมาะสม เพลงที่เหมาะสม น้ำหนัก ส่วนสูง IQ EQ EF ตารางกิจกรรมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เฝ้าระวัง DSPM
✅ อาหารและโภชนาการ
- นมแม่ เป็นอาหารหลักที่ดีที่สุด (หากไม่สามารถให้ได้ ให้ใช้นมผงสูตรทารก)
- ยัง ไม่ควรเริ่มอาหารเสริม จนกว่าจะครบ 6 เดือน (ยกเว้นตามแพทย์แนะนำ)
- ให้กินนมแม่/นมผง 6–8 มื้อต่อวัน
🧠 พัฒนาการด้านร่างกาย
- ชันคอได้ดี ขณะนอนคว่ำ
- ขยับแขนขาได้แรงขึ้น
- เริ่มพลิกตัวจากหงายเป็นคว่ำ
- น้ำหนักเฉลี่ย: ชาย 6.4 กก. | หญิง 5.8 กก.
- ส่วนสูงเฉลี่ย: ชาย 62 ซม. | หญิง 60 ซม.
🗣️ พัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษา
- หันตามเสียง
- ส่งเสียงอ้อแอ้ ตอบสนองเสียงพูดของผู้ใหญ่
- เริ่มเลียนเสียงง่ายๆ
💖 พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ
- ยิ้ม หัวเราะเมื่อเล่นด้วย
- แสดงความพอใจ/ไม่พอใจ
- จดจำคนคุ้นเคยได้บ้าง
👥 พัฒนาการด้านสังคม
- จ้องหน้า-สบตา
- ตอบสนองคนรอบข้างด้วยรอยยิ้ม เสียง
- เริ่มแสดงความผูกพันกับผู้ดูแลหลัก
🎯 ประโยชน์ของกิจกรรมเดี่ยว
- เสริมสมาธิ การควบคุมตนเอง
- ช่วยให้เรียนรู้การสำรวจด้วยตัวเอง
- ฝึกการเคลื่อนไหวเฉพาะบุคคล
🤝 ประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่ม
- เรียนรู้การรอคอย การแบ่งปัน
- กระตุ้นการพัฒนาทางอารมณ์และสังคม
- เปิดโอกาสให้เลียนแบบพฤติกรรมบวก
📌 ตัวอย่างกิจกรรมเสริมประสบการณ์
- แขวนของเล่นให้ดูแล้วผลักเบาๆ
- จับมือลูบผิวสัมผัสต่างๆ
- เล่นกระจก ให้เด็กมองหน้าตนเอง
- พลิกคว่ำ-หงายโดยผู้ดูแลช่วย
🌱 ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม
- พูดเสียงนุ่มนวล สื่อสารด้วยความรัก
- เล่นอย่างอ่อนโยน ไม่กระตุ้นอารมณ์ลบ
- ใช้ภาษากายอบอุ่นให้เด็กซึมซับความปลอดภัย
📚 นิทานที่เหมาะสม
- หนังสือผ้าหรือพลาสติกเคลือบปลอดภัย
- เน้นภาพใหญ่ สีสันสดใส เช่น:
- นิทาน “แม่ไก่กับลูกเจี๊ยบ”
- “หนูอยากกินกล้วย” (เล่มภาพไม่มีคำ)
🎵 เพลงที่เหมาะสม
- เพลงเบาๆ มีจังหวะชัดเจน เช่น
- เพลง “จ้ำจี้มะเขือเปาะ”
- เพลง “โยกเยกเอย”
- เพลงกล่อมเด็กพื้นบ้านภาคใต้/เหนือ/อีสาน
🧠 IQ, EQ, EF
- IQ ยังวัดไม่ได้ตรงๆ แต่ส่งเสริมผ่านการพูดคุย เล่น
- EQ: พัฒนาด้วยการตอบสนองทางอารมณ์อย่างมั่นคง
- EF (Executive Function) เริ่มต้นจากการฝึกให้มีสมาธิ รับรู้ความรู้สึก เช่น การใช้ของเล่นชิ้นเดียวเล่นนานๆ
📅 ตารางกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการ (ตัวอย่าง)
เวลา | กิจกรรม |
07.00 | ตื่นนอน-ให้นม |
08.00 | อาบน้ำ ลูบสัมผัสเบาๆ |
09.00 | เล่นกระจก / ของเล่นเขย่า |
10.00 | นอนหลับ |
12.00 | ตื่น-ให้นม |
13.00 | ฟังเพลง / ดูภาพนิทาน |
14.00 | ฝึกนอนคว่ำเสริมกล้ามเนื้อ |
15.00 | นอนหลับ |
17.00 | พูดคุย เล่นเบาๆ ก่อนนอน |
📋 การเฝ้าระวังพัฒนาการ (DSPM: Developmental Surveillance and Promotion Manual)
- สังเกตการ ชันคอได้มั่นคงหรือไม่
- หันตามเสียง/มองตามวัตถุได้หรือไม่
- มีเสียงอ้อแอ้หรือไม่
- ยิ้ม หัวเราะโต้ตอบได้หรือไม่
- หากไม่ผ่านเกณฑ์ ควรพาไปพบแพทย์